De Tovertafel brengt patiënten in OZG in beweging

Zeepbellen kapot prikken, blaadjes vegen, een strandbal wegtikken en muzieknoten aanraken om muziek te maken. Dit is een kleine greep uit de vele spellen die de Tovertafel in het Ommelander Ziekenhuis Groningen (OZG) in Scheemda biedt. De Tovertafel zorgt ervoor dat patiënten op een leuke en effectieve manier gestimuleerd worden om te bewegen of te praten.

De Tovertafel is een hulpmiddel dat vooral in de ouderenzorg wordt ingezet. Het is een kastje aan het plafond waarmee spellen geprojecteerd worden op de tafel, de vloer of het blad van een rolstoel. Els Helmers, Lotte Verheggen en Neeltje Snijder werken in het OZG en gebruiken de Tovertafel ieder vanuit hun eigen vakgebied.

Individuele therapie

De Tovertafel wordt nu vooral gebruikt voor individuele therapie. In de toekomst willen de dames de tafel ook meer in groepsverband gebruiken. Helmers is geriatriefysiotherapeut: "De patiënten voor wie we de spellen nu voornamelijk inzetten, zijn oudere patiënten die even van hun kamer af willen en die we willen uitdagen om te bewegen. Soms zijn het ook patiënten die rolstoelgebonden zijn of een neurologische aandoening hebben. Denk bijvoorbeeld aan dementie."

Bal

De Tovertafel biedt heel veel mogelijkheden. Helmers: "Normaal zou je bijvoorbeeld tegen iemand in een rolstoel zeggen 'probeer je knie maar te strekken'. Nu zeggen we 'probeer de bal maar weg te schoppen'. Dat is een hele andere benadering."

Vrienden

De Tovertafel werd in oktober 2019 gedoneerd door de Vrienden Ommelander Ziekenhuis en Past Rotarians Eemsdelta. Een half jaar nadat de Tovertafel in gebruik werd genomen kwam corona om de hoek kijken. Patiënten kwamen hierdoor minder op de gang. De ruimte waar de Tovertafel staat, was als extra teamkamer in gebruik vanwege de coronamaatregelen.

Voetbalspel

Ergotherapeut Lotte Verheggen is blij dat er steeds meer mogelijk is: "Een tijdje geleden heb ik een patiënt meegenomen die zijn linkerarm en -been niet meer goed kon bewegen. Bij een voetbalspel, geprojecteerd op de tafel, zag je dat hij gemotiveerd raakte om intensief zijn arm te gebruiken. Het spelelement motiveert veel meer. Het is sneller en successen worden groter gevierd. Je hoort bijvoorbeeld gejuich als er een punt wordt gescoord en patiënten geven minder snel op."

Communicatie

De Tovertafel wordt niet alleen ingezet om beweging uit te lokken, maar ook communicatie. Neeltje Snijder is logopedist en zet de Tovertafel in voor patiënten in het ziekenhuis die taal- en of spraakproblemen ervaren. "Er zijn bijvoorbeeld spellen waar je (spreek)woorden moet aanvullen, spellen waarbij je rijmpjes kunt maken, liedjes kunt zingen. Het systeem is heel interactief. Naast het spelelement, kom je vaak ook sneller met een patiënt in gesprek. Er is van alles te zien en te horen, dat nodigt uit om erover te praten."

Rolstoel

Of je nu in een rolstoel zit of op leeftijd bent. Of je nu van voetbal houdt of van muziek: de Tovertafel biedt voor iedere patiënt een geschikt spel. Helmers vertelt over een patiënt waar moeilijk contact mee te krijgen was: "Deze oudere dame was wat verward. We namen haar mee naar de Tovertafel en startten een spel. Na een tijdje zag je dat ze voorzichtig haar hand naar het spel bewoog. Wat blaadjes opvegen, een bal wegtikken."

Aandacht

Ook Verheggen merkt dat patiënten veel aan de Tovertafel hebben: "Ik gebruik het bijvoorbeeld ook bij patiënten die weinig aandacht voor één kant van de ruimte hebben. Je kunt ervoor kiezen dat al het interessante aan de andere kant van hun blikveld plaatsvindt. Zo worden ze gestimuleerd zich te richten op de kant waar ze moeite mee hebben."

Tekst en foto: Ommelander Ziekenhuis Groningen.