Hoe komt M-Groningen op financieel gebied aan rapportcijfer 1?

Midden-Groningen is op financieel gebied de slechtst presterende gemeente (50. tot 100.000 inwoners) van Nederland. BDO Accountants, dat jaarlijks de boeken van veel gemeenten controleert, gaf haar het cijfer 1. Vorig jaar kreeg ze een 3. Menterwolde.info plaatste naar aanleiding hiervan op 21 januari het artikel: M-Groningen presteert op financieel gebied met rapportcijfer 1 dramatisch.

Het college van Midden-Groningen zet nu in een raadsbrief uiteen hoe deze score tot stand is gekomen, de nuancering hierop en een vergelijking met vorig jaar.

VNG-advies

"De voornaamste reden voor onze laatste plek en de daling ten opzichte van vorig jaar is dat wij conform VNG-advies de negatieve saldi van 2026-2028 ongewijzigd in de begroting hebben opgenomen."

Negatieve saldi

"De belangrijkste oorzaak van onze rapportcijfers zijn de negatieve saldi in 2026 tot en met 2028. Dit tekort wordt met name veroorzaakt door de korting op de Algemene Uitkering en de stijging van de kosten voor jeugdzorg. Conform VNG-advies hebben wij ons bij de begroting 2025 gericht op het dichten van het tekort in 2025 en tekorten in 2026 en verder hebben we in de volledige omvang gepresenteerd. Het is helder dat we voor 2026 en verder maatregelen moeten treffen als het Rijk geen aanvullende middelen beschikbaar stelt."

Keuzes

Gemeenten hebben keuzes in de wijze waarop ze de begroting opstellen, bijvoorbeeld de meerjarige bezuinigingsopgave opnemen als taakstelling. Exploitatiesaldi zijn zonder context dan ook, aldus het college, niet één-op één te vergelijken. Dit geldt ook voor de andere aspecten van de beoordeling. Er worden kengetallen vergeleken. "Een aantal van onze kengetallen is licht verbeterd. De beoordeling van onze kengetallen is dan ook niet gewijzigd ten opzichte van vorig jaar."

Beoordelingssystematiek gewijzigd

Sinds de benchmark 2024 is de beoordelingssystematiek gewijzigd, waarbij niet alleen naar de meest recente jaarrekening wordt gekeken, maar ook naar het meerjarenperspectief. Voor de ratio’s wordt gekeken naar de meest recente jaarrekening.

Voor de beoordeling wordt er naar de volgende aspecten gekeken:
• Solvabiliteit: eigen vermogen ten opzichte van ons totale vermogen.
• Nettoschuldquote gecorrigeerd: het totaal van de schulden ten opzichte van de totale baten.
• Grondexploitatie: waarde van onze grond ten opzichte van de totale baten.
• Structurele exploitatieruimte: in hoeverre we onze structurele lasten met structurele baten kunnen dekken.
• Belastingcapaciteit: hoe de belastingdruk zich in de gemeente verhoudt ten opzichte van het landelijke gemiddelde.
• Begrotingssaldi meerjarig / eigen vermogen jaarrekening.

Vertaald in punten

De uitkomsten van deze aspecten worden vertaald in punten die uiteindelijk resulteren in een rapportcijfer. De scores van 2024 en 2025 zijn op het laatste punt na allemaal gelijk. De begrotingssaldi/eigen vermogen scoorde in 2024 nog -36 punten, nu is dat -103. Dat verklaart de daling van het 'rapportcijfer'.

Solvabiliteit

"Wat betreft de financiële kengetallen zien we dat de solvabiliteit is gestegen (van 14.5 naar 15.8 procent/red.). Dit is een positieve ontwikkeling. Onze solvabiliteit is echter nog steeds laag. Dit wordt vooral veroorzaakt door vooruitontvangen bedragen. Bijvoorbeeld in het kader van de gaswinning. Deze worden tot het vreemd vermogen gerekend en zorgen voor een daling van onze solvabiliteit. Onze netto schuldquote is licht gedaald (van 42.3 naar 39.2 procent/red.) wat een positieve ontwikkeling is. Voor de rest zijn de wijzigingen minimaal ten opzichte van vorig jaar. De wijzigingen in de kengetallen hebben niet geleid tot een andere beoordeling."

Stappen zetten

"Deze nuancering laat onverlet dat we in de komende periode stappen moeten zetten om ons financieel meerjarenperspectief substantieel te verbeteren."

Eerder bericht: M-Groningen presteert op financieel gebied met rapportcijfer 1 dramatisch