Bijzondere fietstocht ZNC-ers: Van Auschwitz naar Zuidbroek

13 (bestuurs-)leden van v.v. ZNC maken een bijzondere fietstocht. Ze fietsen vanaf zaterdag in een week tijd vanuit het Poolse Auschwitz terug naar Zuidbroek. Een fietstocht van 1.151 kilometer die zoveel mogelijk langs de spoorlijn loopt waar tijdens de Tweede Wereldoorlog Joden, Roma, Sinti en verzetsstrijders werden afgevoerd naar concentratiekampen in Duitsland, Polen en Tsjechië.

97 keer rijdt een deportatietrein uit het doorgangskamp Westerbork via onder meer de stations Kropswolde, Martenshoek, Hoogezand, Sappemeer Oost en Zuidbroek in de Tweede Wereldoorlog - van 15 juli 1942 tot 13 september 1944 - naar de concentratie- en vernietigingskampen in onder meer Auschwitz en Sobibor in Polen, Bergen-Belsen (Duitsland) en het Tsjechische Theresienstadt. Zo'n 107.000 Joden, Roma, Sinti en verzetsstrijders worden met deze treinen afgevoerd naar het oosten. De ZNC-ers melden zich zaterdag 4 mei (Dodenherdenking) weer in Zuidbroek.

Raakt en pakt 

"We waren als 4 Mei Comité Zuidbroek op zoek naar iets dat de mensen raakt en pakt", vertelt Henk Habing van dit comité. Hij is blij dat 13 (bestuurs)leden - 8 op de fiets, de rest als begeleiding - van de voetbalclub meewerken aan deze bijzondere fietstocht.

Uitdaging

"Voor het comité is de grote uitdaging om de dodenherdenking levend te houden. Dit is de opmaat naar 80 jaar bevrijding volgend jaar. Deze fietstocht is weer iets anders dan witte duiven vrijlaten of ballonnen oplaten. Nu mag dat laatste niet meer. Het mooie is dat we er nu een andere doelgroep bij betrekken. De voetballers zijn 30+-ers. Zij zijn de nieuwe generatie: 30+. We moeten ze bewust maken van wat vrede is."

Fietsers 

Clubvoorzitter Jos Niemeijer is een van de fietsers. De groep bestaat verder uit Jorick Voornhout, Jordy Brust, Joop Uuldriks, Stephan Knoop, Patrick Gooijert, Kasper Veentjer en Bennie Bosgraaf. De begeleiders zijn Gunther Litfinski, Gea Hovenkamp, Jettie Niemeijer en Roger Hovenkamp. Jasper Molema zou ook meefietsen. Maar een blinde darmoperatie verhindert dit. Niemeijer: "Jasper gaat wel mee. Hij wil het concentratiekamp Auschwitz graag zien en vliegt dan weer terug. Mogelijk sluit hij later weer bij onze groep aan."

Vliegtuig

"De fietsers gaan, behalve Bennie en ik, met het vliegtuig vanuit Eindhoven naar Katowice in Polen. De rest gaat met een busje en één auto die kant op. In het busje worden de fietsen en het bagage vervoerd. Ze gaan met het vliegtuig omdat dit goedkoper is. Anders hadden we nog een busje moeten huren. Een enkele reis is stukken goedkoper dan de huur van het busje en brandstofkosten." Het vliegtuig vertrekt donderdag om 13.20 uur vanuit Eindhoven. Dan is de rest al ruim 8 uur onderweg. "We rijden in eenmaal door. Het is 1.100 tot 1.200 kilometer."

Niks te vertellen

Voor Habing en Niemeijer is het niet de eerste keer dat ze het voormalige concentratiekamp Auschwitz I en vernietigingskamp Auschwitz II (Birkenau) bezoeken. "De jongens zeiden al 'als we daar zijn, willen we dat ook zien'", zegt Niemeijer. "Ik heb daar tweemaal opgetreden met het Nederlands Politie Orkest. De eerste twee tot drie uur wanneer je daar bent en hebt opgetreden heb je niks te vertellen. Je bent zo onder de indruk van alles", waarschuwt Habing de fietsers alvast.

Namen en data 

Hij noemt een voorbeeld: "Je ziet de namen en data staan van mensen die daar zijn vergast" Niemeijer vult aan: "Onder een glazen plateau zie je alleen haar liggen van mensen die daar zijn heengebracht door de Duitsers. En veel koffers. Op die koffers staan ook de plaatsnamen Zuidbroek en Hoogezand." Die zijn afkomstig van Joden die vanuit deze plaatsen naar Auschwitz zijn gebracht.

Tastbaars

De Zuidbroeksters willen uit de omgeving Auschwitz iets tasbaars meenemen. "Je mag niets meenemen uit het kamp", weet Jos. Het wordt zeer waarschijnlijk een kei of steen die ze in de buurt vinden. "Een delegatie van het 4 Mei Comité Zuidbroek haalt deze kei of steen op. De overdracht gebeurt in Uelzen (deelstaat Nedersaksen/red.)", weet Habing. In Zuidbroek wordt een tekstplaatje op de kei of steen geplaatst. Tijdens de dodenherdenking onthullen leerlingen van cbs De Wegijzer en obs De Tandem bij het herinneringsmonument deze kei of steen.

Stille tocht

De fietsers vertrekken op 4 mei, voor hun laatste rit, vanuit Bremen richting Zuidbroek. "We moeten die dag nog 154 kilometer fietsen. Deze afstand leggen we zo'n beetje iedere dag af." De fietsers sluiten tijdens dodenherdenking aan bij de stille tocht in het dorp en zijn ook bij het monument naast het treinstation aanwezig.

Dit verhaal is ook te lezen in Menterwolde.info Krant 11 die eerder deze maand verscheen. Die is onder meer gratis af te halen bij Dorpscentrum De Broeckhof, Gouden Brug, Trioflor en kantine v.v. ZNC in Zuidbroek en bij Gewoon Brouk en mfc De Noordsuythoeve in Noordbroek.

Foto boven: De groep ZNC-ers is klaar voor hun fietstocht. Foto onder: Jos Niemeijer (links) en Henk Habing (rechts) bij het oorlogsmonument in Zuidbroek.

Menterwolde.info houdt u op de hoogte van deze fietstrip.